Hệ thống ống gió HVAC

HỆ THỐNG ỐNG GIÓ

Một số dạng thiết bị làm lạnh có gắn ống gió chủ yếu được sử dụng ở VN:

Air Handling Unit:

AHU là một một thiết bị xử lý không khí có công suất lớn, thường được đặt trong các phòng máy. Một AHU có thể cung cấp gió lạnh tới rất nhiều không gian khác nhau, thậm chí là cung cấp gió lạnh cho nhiều tầng trong 1 tòa nhà. Gió nóng trong không gian điều hòa sẽ đi theo một hệ thống đường ống và dẫn về nơi đặt AHU, gió này đi qua thiết bị và trao đổi nhiệt với nước lạnh. Sau đó, gió lạnh được quạt thổi đi và phân bố trở lại cho các không gian điều hòa. 

Tùy theo chức năng và vị trí lắp đặt mà nó có thể được gọi là PAU, OAHU, RTU hay AHU…

Fan Coil Unit:

FCU là các thiết bị làm lạnh có công suất nhỏ hơn. Thường được lắp ngay trong không gian điều hòa. Gió nóng trong không gian điều hòa được hút vào thiết bị, sau khi trao đổi nhiệt với nước lạnh sẽ được thổi trở lại vào phòng để làm lạnh.

Để hiểu rõ hoạt động của hệ thống bao gồm các thiết bị gì, lắp đặt ở đâu…người ta sử dụng một bản vẽ được gọi là air schematic. Trên bản vẽ này, kỹ sư sẽ thể hiện về nguyên lý: 

• Kích thước đường ống. Vị trí tương đối của các thiết bị trên hệ thống đường ống. 
• Lưu lượng gió trên đường ống và lưu lượng gió ở mỗi miệng gió. 
• Vị trí lắp đặt tương đối của các thiết bị. 

Trong tài liệu sẽ đề cập kỹ hơn về cấu tạo và phương pháp vẽ cũng như phương thức thi công thực tế của hệ thống ống gió để modeler có thể hình dung trong thực tế hệ thống của mình như thế nào và thực hiện vẽ mô hình 3D chính xác hơn.

CẤU TAO HỆ THỐNG ỐNG GIÓ

DUCT:

Về hình dáng: ống gió thẳng có thể có hình các dạng hình tròn/ hình chữ nhật /oval.

Ở Việt Nam, loại ống gió hình chữ nhật được sử dụng phổ biến nhất do dễ chế tạo và dễ lắp ráp và thuận tiện cho việc vận chuyển, thi công. Tuy nhiên ở các nước khác có thể ống gió tròn hoặc oval sẽ được sử dụng phổ biến hơn thậm chí là giá cả có thể rẻ hơn so với ống gió chữ nhật.

Về vật liệu: tùy theo loại gió trong ống là gì mà cần loại ống thích hợp, đối với gió lạnh điều hòa thông thường trong dân dụng thì ống gió thường được chế tạo bằng tôn kẽm. Ngoài ra, các các hệ thống khác, ống gió có thể chế tạo bằng vải, sắt, thép, nhựa, bê tông….

DUCT FITTING:

Fitting là các phụ kiện giúp kết nối từng đoạn ống gió riêng lẻ trong hệ thống đường ống. Fitting của ống gió muôn hình vạn trạng, tuy nhiên một số loại fitting phổ biến nhất có thể kể tới:

• Elbow: giúp chuyển hướng ống gió. Elbow có thể có dạng Radius (co tròn) hoặc rectangular elbow (co vuông). Rectangular elbow thường được sử dụng trong các không gian chật hẹp và thường được gắn thêm các cánh hướng dòng để giảm bớt tổn thất.
• Reducer: giúp thay đổi kích thước ống gió.
• Transition: thay đổi hình dạng của ống gió, loại transition thường gặp nhất ở nước ta là rec to round.
• Wye, Fish tale: là một dạng tee, giúp tách ống gió thành 2 nhánh khác nhau
• Tap, boot, take off: dùng để thêm một ống nhánh trên hệ thống ống chính

DUCT CONNECTION:

Một tuyến ống gió sẽ bao gồm rất nhiều đoạn ống thẳng nhỏ (dài khoảng 1m tới 1m2 mỗi ống) và các fitting kết nối lại với nhau. Để kết nối chúng, người ta sử dụng một số loại kết nối như sau:

Các ống gió nhỏ sẽ được kết nối bằng các loại nẹp. Nhưng với các ống gió lớn, do cần phải tải lưu lượng gió lớn hơn, áp suất cao hơn nên cần thiết độ cứng cao hơn, chúng sẽ được chế tạo có những mặt bích để kết nối với ống khác.

Ngoài những kết nối kể trên, một số loại fitting như tap, boot, take off sẽ được kết nối vào ống gió bằng một loại kết nối khác:

DUCT ACCESSORIES:

Duct accessories là các thiết bị gắn thêm trên đường ống gió để hệ thống có thể hoạt động được Một số loại accessories cơ bản thường gặp:

FILTER: là các thiết bị lọc có thể dùng để lọc bụi, mùi hoặc một số loại hóa chất độc, vi khuẩn độc hại

SOUND ATTENUATOR /SILENCER: là thiết bị dùng để giảm ồn trên đường ống gió, thường được lắp đặt trước và sau quạt gió.

DAMPER: đóng vai trò như valve trong các hệ thống ống nước. Một số loại damper thường gặp: 

• VCD, OBD: dùng để cân chỉnh lưu lượng gió trên đường ống. 
• NRD: van một chiều. 
• FD: van chặn không cho lửa lan tỏa theo ống gió từ không gian đang bị cháy sang các không gian khác.

AIR TERMIAL (MIỆNG GIÓ):

Là các thiết bị phân phối gió, tùy theo loại gió đi qua miệng gió là gì mà tên gọi của nó được gắn thêm hệ thống: supply air grille, return air grille… Một số loại miệng gió cơ bản: 

• AIR DIFFUSER: là miệng gió khuếch tán gió đều khắp không gian xung quanh. 
• AIR GRILLE: là miệng gió thông thường, không có chức năng đặc biệt. 
• LINEAR DIFFUSER/ SLOT: là các miệng gió loại dài, thường được sử dụng trong các khách sạn… vì tính thẩm mỹ cao hơn và dễ che khuất đi. 
• JET DIFFUSER: miệng để thổi gió đi xa hơn. 
• LOUVRE: các miệng gió gắn tường, dùng để lấy gió tươi hoặc thải gió ra ngoài. 

Miệng gió có thể được gắn trên trần giả, gắn tường hoặc gắn trực tiếp trên ống gió. Miệng gió thường được gắn với hộp gió, có gắn cách chỉnh lưu lượng, ống gió sẽ kết nối với hộp box này để thổi gió ra khỏi miệng gió.